Przepisy

Chleb świętojański: Przepis na tradycyjny, puszysty chleb na święta!

chleb świętojański przepis

Chleb świętojański to wypiek o bogatej historii, który często pojawia się w różnych kulturach, zwłaszcza w okresie obchodów Nocy Świętojańskiej. Nazwa „chleb świętojański” może się również odnosić do chleba, który zawiera mąkę z chleba świętojańskiego (karobu) – znaną ze swojego charakterystycznego, lekko słodkiego smaku. W tym artykule przedstawiamy przepis na chleb świętojański, który z pewnością przypadnie do gustu miłośnikom tradycyjnego pieczywa.

Skąd pochodzi chleb świętojański?

Chleb świętojański wywodzi się z tradycji świętojańskich, które obchodzone są w najkrótszą noc w roku, podczas letniego przesilenia. W wielu kulturach wypiekano różne rodzaje chleba na tę okazję, a w niektórych regionach nazwa ta odnosi się do wypieku z dodatkiem mąki z drzewa chleba świętojańskiego (karobu). Mąka z karobu ma słodki, lekko orzechowy smak i nadaje wypiekowi unikalnej konsystencji i aromatu.

Składniki na chleb świętojański

Przed przystąpieniem do wypieku warto upewnić się, że masz wszystkie składniki. Chleb świętojański jest prosty w przygotowaniu, ale kluczowe są odpowiednie proporcje i cierpliwość w procesie wyrastania ciasta.

Składniki podstawowe:

  • 500 g mąki pszennej
  • 100 g mąki z chleba świętojańskiego (karobu) – opcjonalnie, można zastąpić mąką pełnoziarnistą lub orkiszową
  • 10 g suchych drożdży lub 25 g świeżych drożdży
  • 1 łyżeczka soli
  • 1 łyżeczka cukru
  • 300 ml letniej wody
  • 2 łyżki oliwy z oliwek

Opcjonalne dodatki:

  • Garść nasion (np. słonecznika, dyni, siemienia lnianego) – dla dodatkowego smaku i chrupkości
  • Ziarna sezamu do posypania wierzchu chleba
  • Zioła (np. rozmaryn, tymianek) dla aromatycznego akcentu

Jak przygotować chleb świętojański?

Przygotowanie chleba świętojańskiego jest prostym procesem, który wymaga cierpliwości w czasie wyrastania ciasta. Poniżej przedstawiamy krok po kroku, jak zrobić chleb świętojański w domu.

Krok 1: Przygotowanie zaczynu

  1. Jeśli używasz świeżych drożdży, przygotuj zaczyn. Rozpuść drożdże w letniej wodzie z dodatkiem cukru i odstaw na około 10 minut, aż zaczyn zacznie bąbelkować. Jeśli używasz drożdży suchych, możesz je dodać bezpośrednio do mąki.
  2. W dużej misce wymieszaj mąkę pszenną i mąkę z chleba świętojańskiego (lub inną mąkę pełnoziarnistą). Dodaj sól i dokładnie wymieszaj suche składniki.

Krok 2: Wyrabianie ciasta

  1. Do miski z mąką dodaj zaczyn z drożdży (lub suche drożdże) oraz letnią wodę. Na początku mieszaj składniki drewnianą łyżką lub szpatułką, a gdy ciasto zacznie się formować, przejdź do wyrabiania ręcznego.
  2. Wyrabiaj ciasto przez około 10 minut, aż stanie się gładkie i elastyczne. Jeśli ciasto jest zbyt klejące, możesz dodać odrobinę mąki, ale staraj się nie przesadzić, aby chleb nie był zbyt suchy.
  3. Pod koniec wyrabiania dodaj oliwę z oliwek i kontynuuj wyrabianie, aż ciasto wchłonie tłuszcz i stanie się jedwabiście gładkie.

Krok 3: Pierwsze wyrastanie ciasta

  1. Uformuj ciasto w kulę i przełóż do lekko naoliwionej miski. Przykryj miskę ściereczką lub folią spożywczą i odstaw w ciepłe miejsce na około 1-1,5 godziny, aż ciasto podwoi swoją objętość.

Krok 4: Formowanie chleba

  1. Po wyrośnięciu ciasta delikatnie je uderz, aby uwolnić nagromadzony gaz, a następnie wyłóż je na oprószony mąką blat.
  2. Uformuj bochenek lub podziel ciasto na dwie mniejsze części, jeśli chcesz upiec dwa mniejsze chleby. Uformowane bochenki przełóż na blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia.
  3. Jeśli masz ochotę, przed pieczeniem możesz posypać wierzch chleba sezamem, ziarnami słonecznika lub innymi nasionami.

Krok 5: Drugie wyrastanie

  1. Przykryj uformowane bochenki ściereczką i odstaw na kolejne 30-40 minut, aby chleb ponownie wyrosnął.

Krok 6: Pieczenie chleba

  1. Rozgrzej piekarnik do 220°C. Aby chleb miał chrupiącą skórkę, na dnie piekarnika możesz umieścić żaroodporną miskę z wodą, która podczas pieczenia wytworzy parę.
  2. Piecz chleb przez około 30-40 minut, aż bochenki nabiorą złotobrązowego koloru, a po stuknięciu w spód będą wydawać pusty dźwięk, co oznacza, że chleb jest gotowy.
  3. Po upieczeniu wyjmij chleb z piekarnika i pozostaw do ostygnięcia na kratce.

Wskazówki i triki

  1. Mąka z chleba świętojańskiego: Jeśli nie masz mąki z karobu, możesz użyć innej mąki pełnoziarnistej lub orkiszowej. Chleb nadal będzie smaczny, choć jego smak będzie nieco inny.
  2. Czas wyrastania: Czas wyrastania ciasta może się różnić w zależności od temperatury otoczenia. Ważne jest, aby ciasto wyrosło do podwojenia objętości, więc w chłodniejsze dni może to zająć więcej czasu.
  3. Chrupiąca skórka: Jeśli zależy ci na wyjątkowo chrupiącej skórce, możesz delikatnie spryskać bochenki wodą przed włożeniem do piekarnika. Para wodna w piekarniku również pomaga uzyskać chrupiącą skórkę.
  4. Przechowywanie chleba: Aby chleb pozostał świeży na dłużej, przechowuj go w bawełnianej ściereczce lub woreczku. Jeśli nie zjesz całego bochenka od razu, możesz go także zamrozić – po rozmrożeniu chleb zachowa swoją świeżość.

Jak podawać chleb świętojański?

Chleb świętojański doskonale komponuje się z różnymi dodatkami. Oto kilka propozycji, jak możesz go podać:

  • Z masłem i miodem: Klasyczne połączenie masła i miodu doskonale podkreśla delikatną słodycz chleba z mąką karobową.
  • Z serem pleśniowym: Wyrazisty ser pleśniowy w połączeniu z orzechowym smakiem chleba to doskonały duet.
  • Jako dodatek do zup: Chleb świętojański świetnie sprawdza się jako dodatek do gęstych, warzywnych zup, takich jak krem z dyni czy zupa z soczewicy.

Często zadawane pytania

1. Czy mąka z karobu jest konieczna do przepisu na chleb świętojański?

Nie, mąka z karobu nie jest konieczna, choć dodaje charakterystycznego, lekko słodkiego smaku. Jeśli nie masz jej pod ręką, możesz użyć innej mąki pełnoziarnistej lub orkiszowej.

2. Jak długo chleb świętojański pozostaje świeży?

Chleb świętojański, przechowywany w odpowiednich warunkach, pozostaje świeży przez około 3-4 dni. Możesz również zamrozić bochenek, aby cieszyć się nim później.

3. Czy chleb świętojański można przygotować w wersji bezglutenowej?

Tak, chleb świętojański można przygotować w wersji bezglutenowej, zastępując mąkę pszenną odpowiednimi mieszankami mąk bezglutenowych. Pamiętaj jednak, że konsystencja chleba może się nieco różnić.

Podsumowanie

Chleb świętojański to nie tylko smaczna, ale i zdrowa alternatywa dla tradycyjnego pieczywa. Jego delikatny smak i wyjątkowa konsystencja sprawiają, że doskonale nadaje się do różnych potraw – zarówno na słodko, jak i na słono. Wykorzystaj nasz przepis na chleb świętojański i ciesz się domowym, zdrowym wypiekiem, który z pewnością podbije serca wszystkich domowników.

Podobne artykuły

Opublikuj komentarz